Jean Nouvel - Kontekstualna arhitektura

„Svaka nova situacija zahtijeva novu arhitekturu.“
U dvadesetoj je pobijedio na nacionalnom konkursu za pohađanje čuvene škole École des Beaux - Arts.
Već u dvadesetpetoj otvara arhitektonski biro zajedno sa partnerima koje će nerijetko mijenjati.
Eklektička priroda i otklon od tradicije, borba protiv generičke arhitekture, istrajnost,maštovitost i kreativno eksperimentisanje. “Svaki projekat je posebna avantura“, koja “odražava vrijeme, mjesto i korisnike projekta, jer ne podliježe stilskim dogmama, niti predstavlja historijski presjedan.“, priznaje Nouvel, koji ne počinje novi projekat dok ne očisti glavu od prvog. Međutim, primjetno je da sve njegove objekte, sa druge strane, karakteriše inovativna upotreba tehnologije, igra svjetlosću i filmski pristup projektovanju, gdje se ponaša „kao režiser koji radi koreografiju pokreta ljudi kroz vrijeme i prostor.“

Odbacivši estetiku modernizma i post-modernizma, Nouvel neumorno stvara objekte koji harmoniziraju sa okruženjem i ubrzo postaju glavni događaj mjesta. “Ljudi uglavnom misle da kontekst znači kopiranje objekata u okruženju,dok on zapravo znači kontrast“. Značaj Nouvelovog rada je mnogostruk na polju gradacije transparentnosti i ambivalentnosti percepcije. Prostor je maksimalno osvijetljen, često predimenzioniran („dobra soba je velika soba“)često u tamnim bojama i sa izuzetnim vizurama, a posljednjih godina nerijetko eksperimentiše i sa fotografijom. Izbjegava klasičnu obješenu fasadu, koja u njegovim interpretacijama preuzima ključnu ulogu simbolikom (projekti za arapski svijet), refleksijom i bojom (Museum Quai Branly, New York Housing, Agbar Tower, Hotel Puerta America..) i dematerijalizacijom (KKL Luzern, Tour Sans Fin, ali najupečatljivija je zgrada Cartier Foundation, 1994. čiji koncept je prije par godina ponovio na konkursu za ruski Gazprom, neuspješno, jer su ovi očito svoju moć htjeli simbolizirati neboderom). „Vjetar,boja neba,drveće...objekat se ne pravi da samo bude lijep, već da bude koristan okruženju.“ Internacionalnu slavu je stekao 1987. kada je završen Institut du Monde Arabe, za koji je dobio Aga Khan nagradu za arhitekturu, 1989, I Équerre d'Argent nagradu za najbolji objekat u Francuskoj, 1987. Nekonvekcionalno remek-djelo koje kao da poziva na kompromis moderne arhitekture i historijskih vrijednosti, jedinstven spoj visoke tehnologije i arapske tradicije. Čuvena, južna fasada, sa čeličnim ornamentima koji regulišu prodor svjetla u enterijer, svakoga će impresionirati, a krov zgrade pruža vjerovatno najljepši pogled na grad.

jean_nouvel001

Institut du Monde Arabe (Paris, 1980-1987) - Prodor svjetlosti kroz juznu fasadu

1989 je pobijedio na konkursu za tada najviši evropski neboder (400m), u pariskom dijelu La Defence. Tour Sans Fins, spektakularna građevina, vizualno dematerijalizirana, sazdana od dna ka vrhu od granita, čelika, aluminijuma i stakla na kraju, i „kao da djeluje prozirno prije nego probije nebo“. Objekat je imao uticaj širokih razmjera (konačno otvoreno pitanje dematerijalizacije), i na neke Nouvelove kasnije objekte, ali, nažalost, izgleda da nikada neće biti izgrađen.

Razgovor između Jeana Bodrillarda i Jeana Nouvela -„Singularni objekti-Arhitektura i filozofija“, 2000., kao dio niza kulturnih događaja u Parizu te godine, aktivna razmjena znanja i stavova dvojice vodećih savremenih pratagonista sa područja filozofije i arhitekture, donio je puno i arhitekturi i filozofiji... “Baudrillard i Nouvel u otvorenom dijalogu i sa izoštrenim senzibilitetom za savremeni civilizacijski trenutak prolaze kroz teme poput autentičnosti, identiteta, virtualnosti i drugih, umještenih u kontekst globaliziranog i medijaziranog društva u kojem nestaju čvrste odrednice, jednoznačne istine i isključive paradigme.“

jean_nouvel002

Agbar tower (Barcelona,2005) - Tlocrsti 25. i 29. sprata i presjek vrha objekta

Trenutno je najpoznatiji Nouvelov objekat. “Baš kao fluidna masa koja je probila zemlju- gejzir u neprekidnom i proračunatom tijeku...Lice ove zgrade simbolizira vodu:smirenu i neprekidnu,ali lepršavu i transparentnu zato sto predstavlja sebe u svojoj koloričnosti-nezigurnu, blistavu...ova arhitektura dolazi iz zemlje, ali nema težinu kamena...“. Elipsoidnog tlocrta, broji 31 sprat bez unutarnjih stubova, sa armirano-betonskim jezgrom vertikalnih komunikacija-glavna stepeništa i šest liftova. Novo sjedište firme Aquas de Barcelona, specifično je po raznobojnoj fasadi od aluminijumskih panela, prekrivenoj staklenim brisolejima, u više od 25 boja, koje stoje pod različitim uglovima ne bi li na više načina tretirale direktnu sunčevu svjetlost. Upravo to čini ovu zgradu specifičnom i različitom od Fosterove Swiss Re u Londonu.S wiss Re je forma, oblik, struktura, Agbar Tower je priča, ideja, koncept, simbolika (pored toga ova prva je struktuirana od čeličnog jezgra i čelične roštiljne fasade). Vrh čine samo staklo i čelik.

jean_nouvel003

Agbar Tower (Barcelona, 2005.)

Guthrie Theater (Minneapolis, 2006) - Prvi Nouvelov objekat u Americi, "u isto vrijeme uklapa i kontrastira sa svojim okruženjem. Uspostavlja odnos prema gradu i obližnjoj rijeci Misisipi, a ipak također je izraz pozorišnosti i magičnog svijeta izvođača." I to kakvog svijeta. Nouvel je obožavatelj filma, to se na ovom objektu primjećuje više nego na
ijednom drugom.. ”Smješten u srcu grada, Guthrie je mašina za hvatanje i stvaranje pogleda na okruženje.” Tamno-plave boje, zdepast, masivan, sa ogromnim skrinovima u prizemlju, i, konačno, “mostom bez kraja“, bez kojeg, čini se, objekat ne bi imao smisla.

jean_nouvel004

Guthr ie Theater (Minneapolis, 2006) - Endless bridge

Na američkom kontinentu trenutno je aktualno više njegovih projekata: Tour Verre pored MoMA-e u New Yorku-ne baš lijep neboder (valjda je objektivno) sa hotelom i apartmanima, koji je mnogima odbojan. Drugi, treći i četvrti sprat će koristiti MoMA(Museum of Modern Art).40 Mercer, 15-spratna crveno-plava luksuzna stambena kula od stakla, drveta i čelika koja se nalazi u čuvenom Njujorškom kvartu SoHo. SunCal neboder u Los Angelesu sa 45 spratova, mnoštvom zelenila i pogledom na grad, ali se od svih svojom neobičnosću izdvaja 100 11th Avenue, Housing, (New York, izgradnja počela 2007.).

jean_nouvel005

100 11th Avenue, Housing (New York, u izgradnji) - Pored Gehryevog objekta, detalj fasade i atrijum

Podvig vještine upotrebe materijala i tehnike, sadržavaće inžinjerski i tehnološki najzahtjevniju i najkompleksniju obješenu fasadu ikad napravljenu u New Yorku- zakrivljeni mozaik 1647 različitih, obojenih prozora- različito nagnutih u oba pravca između predimenzioniranih čeličnih ramova. Svaki ugao i konstrukterski detalj dizajniran je sa namjerom da fascinira i korisnike i prolaznike. Uokvireni pogled iz apartmana izražava poetičnost veze ostrva sa vodom i nebom i neprolaznu ljepotu fragmentiranog,raznolikog i haotičnog života u New Yorku. Kontrirajući južnoj, sjeverna i istočna fasada biće od crne cigle- simbolizirajući zidarsku tradiciju toga dijela grada-sa otvorima također različitih veličina, pružajući divne poglede i sa ove strane.

jean_nouvel006

100 11th Avenue, Housing (New York, u izgradnji) - Enterijer jednog od apartmana

High Rise Office Building (Doha,Qatar)- Veličanstven koncept nebodera, u izgradnji, 45.spratna građevina koja opet spaja visoku tehnologiju i tradicionalnu arapsku kulturu. Doduše, projekat je na prvi pogled sličan Barceloninom Agbar Toweru, no razlike su suštinske, u materijalizaciji i konstrukciji: čelični ornamenti definišu cijeli njen oblik. Za sada spektakularno, no da li će tako biti i nakon izgradnje, zaznaćemo uskoro.

jean_nouvel007

High Rise Office Building (Doha, Qatar) - Situacija i karakteristicna osnova sa jezgrom komunikacija slicnom Agbar Toweru

Louvre museum (Abu Dhabi,u izgradnji)- Jedan od četiri velika projekta planiranih za novi kulturni dio Abu Dhabia, Saadyat Islanda (Pored Nouvela učestvuju i Frank O.Gehry, Tadao Ando i Zaha Hadid), jedini je inostrani dio pariskog Louvra. Inspirisan grubim dodirom suhog pijeska i fluidne vode, Nouvel stvara poseban „mikro-svijet“ ispod ogromne kupole („simbolom svih civilizacija“), profilisane tako da stvara vanrednu igru svjetlosti (baš u duhu viševijekovne arapske tradicije), pojačanu bijelom bojom klasicizma i neizbježnim prisustvom vode. Projekat će biti završen 2012.

jean_nouvel008

Louvre museum (Abu Dhabi, u izgradnji) - Situacija i igra svjetlosti ispod kupole

Za arapski svijet su aktualni i The Landmark, (Beirut,Liban,ponovo otpočela gradnja nakon pauze)- Neboder u centru grada sa hotelom i apartmanima, poslovnim dijelom i slobodnim prostorima sa atraktivnom pješačkom ulicom koja se penje duž zgrade i Dubai Opera (Dubai,UAE,u izgradnji)... “Zgrada budućih uspomena... Dubai gradi sebi operu...simbol ekplozivnosti 21. vijeka treba sebi planetarnu ikonu...ali opera je opera...aluzija muzike, ritma, referenca ritma prošlosti, poziv na istraživanje… programirana misterija... Iznad vode smo... posjetitelj susreće stanovnika koji pripada duhu vremena,vezanom za mjesto, u ulozi svjedoka,čuvara,zaštitnika,i iznad ostalog vizija svog grada i njegove budućnosti..”

jean_nouvel009

Dubai Opera (Dubai, UAE, u izgradnji)

„...Takve je pojavnosti da je ne možemo pomiješati sa hotelom ili poslovnom zgradom: to je ponos, svakako aura na zemlji...To ne možemo otkriti na jednostavan i jasan način...forma mu se mijenja sa promjenom ugla gledanja, sa svjetlom, ali ujedno pripada atmosferi, mutnoći vazduha... otkriva svjetlo... natapa sjenku u vodi...priziva ritam.. žestinu... dubinu; priziva...muziku...uspon i pad...Govori simbolima mjesta: ptice (Soko je jedan od simbola Emirata, koji leti i migrira, traživši utočiste u prirodi), vode, talasa okeana koji su tako blizu, vodopada, magle ili oblaka...Takodjer smo sastavili vegetaciju sa perforacijama koje se igraju svjetlom, slučajno nizanje i slaganje palmi upletenih sa drugim esencijama...kao sto muzika evocira na krivine instrumenata, violinijski ključ ili sklad nota…Znakovi se miješaju, postaju zbunjujući, povezuju se međusobno i kreiraju posebnu muziku, poseban ritam sposoban da predstavi spoljašnjost ovih unakrsnih slojeva… slično oblacima: svako u njima vidi ono sto želi...Arhitekt samo igra ulogu provokatora, pretvarajući se nevin...
Onda, evo svjetla...“ Poetično hvali svoj objekat Nouvel.

jean_nouvel010

Dubai Opera (Dubai, UAE, u izgradnji)

Za istrajnost,maštovitost i prije svega kreativno eksperimentisanje prošle godine je dobio Pritzkerovu nagradu...“Arhitektura, po meni, ima zadatak stvaranja singularizma u dualizmu, u konfrontaciji sa situacijom... Volim arhitekturu koja nas zna fokusirati na svjetlo, koja nam pomaže da shvatimo topografiju mjesta, beskrajno polje koje vam omogućava da lepršate sa vjetrom , nebom, zemljom, vodom, cvijećem, drvećem, travom...“
Nouvel uporno nastavlja ugrađivati umjetnost, historiju, kulturne vrijednosti i nove tehnologije u provokativni arhitektonski kontrast između unutrašnjosti i spoljašnjosti, intimnog i javnog i opravdava status jednog od najoriginalnijih arhitekata današnjice. U godinama iza je dobio dva značajna konkursa u Parizu: La Philarmonie de Paris (otvaranje 2012.) - „Put u nepoznato“, i Tour Signal, La Defense.
Danas njegov biro Ateliers Jean Nouvel u sred Pariza broji oko 140 ljudi, sa ograncima u New Yorku, Rimu, Copenhagenu, Madridu i Barceloni, ali kao da mu i nije potreban, jer cijeli projekat, kažu, drži u glavi, i skicira na malim papirićima ono što kasnije postane svjetski poznato, u restoranu, u krevetu, na stolu, putujući. Sa prvom ženom Odile Fillion ima dva sina, ćerku sa drugom Catherine Richard, a danas živi sa arhitekticom Miom Hägg. Prepoznatljiv je po oblačenju u crno (sem ljeti, kada ga prži sunce po rodnoj mu južnoj Francuskoj).
“Arhitektura je uvijek privremena modifikacija prostora, grada, pejzaža. Mi mislimo da je stalna. Ali to ne možemo sigurno znati".

Prijavite se ili registrujte kako biste ostavili komentar.

Prijavite se Registrujte se

 

Top