Istraživači iz NASA Jet Propulsion Laboratory (JPL) i sa University of Bath razvili su satelitski sistem ranog upozoravanja koji detektuje sitna pomjeranja na mostovima i upućuje na to da bi se mogli urušiti. Kombinujući podatke satelita nove generacije sa sofisticiranim algoritmom, sistem za praćenje mogle bi da koriste države ili izvođači radova u cilju sprječavanja iznenadnog rušenja velikih infrastrukturnih objekata tj. kao sistem upozorenja.

Tim ovih istraživača proverio je satelitske snimke mosta Morandi u Đenovi u Italiji za posljednjih 15 godina i utvrđeno da je most pokazivao znake deformacije u mjesecima koji su prethodili tragediji. Most se srušio prošle godine i usmrtio 43 osobe. Dr Giorgia Giardina, predavač na Odseku za arhitekturu i građevinarstvo na University of Bath izjavila je da je o stanju mosta izvještavano i ranije, ali da se tek sada nakon provjeravanja satelitskih snimaka po prvi put može vidjeti deformacija koja je prethodila urušavanju. Dodala je da je dokazano da se ovaj alat može koristiti u kombinaciji sa različitim podacima sa satelita kroz matematički model, za otkrivanje ranih znakova urušavanja ili deformacije.

Dok trenutne tehnike koje se koriste za nadgledanje konstrukcija mogu otkriti znakove kretanja u mostu ili zgradi, one se fokusiraju samo na određene tačke na kojima su postavljeni senzori. Nova tehnika se može koristiti za nadgledanje cjelokupne građevine u stvarnom vremenu.

Vodeći autor iz JPL dr Pietro Milillo rekao je da tehnika omogućava naučnicima da izmjere promjene deformacije tla kroz jednu infrastrukturu bez presedana učestalosti i tačnosti. Dodao je da ona može pomoći u određivanju stanja mostova i drugih infrastrukturnih objekata. Nažalost, tragedija u Đenovi nje mogla da se predvidi je tadašnje dostupne tehnike procjene nisu mogle da otkriju ono što se sada može vidjeti.

Tehnika je razvijena zahvaljujući napretku satelitske tehnologije, posebno kombinovanim korišćenjem konstelacije COSMO-SkyMed italijanske svemirske agencije (ASI) i satelita Sentinel-1a i 1b Evropske svemirske agencije (ESA), koji su omogućili prikupljanje što tačnijih i preciznijih podataka. Precizni podaci koje prikupi radar sa sintetičkom aperturom (SAR), kada se saberu sa više satelita usmjerenih pod različitim uglovima, mogu se koristiti za izradu 3D slike zgrade, mosta ili gradske ulice.

Ranije su sateliti za ovo istraživanje mogli da naprave radarske snimke precizne na približno centimetar, dok su sada unutar milimetra - a možda i precizniji, u zavisnosti od uslova., Razlika je poput prelaska na Ultra-HD TV - sada imamo nivo detalja potreban za efikasno nadgledanje konstrukcija, rekla je dr Giardina.

Postoji potencijal da se ovo kontinuirano primjenjuje na velikim konstrukcijama. Alati za to su jeftini u poređenju sa tradicionalnim nadgledanjem i mogu biti opsežniji. Obično je potrebno da se senzori ugrade na određene tačke unutar zgrade, dok se kod ove metode može nadgledati mnogo odjednom. Tehnika se može koristiti i za nadgledanje kretanja konstrukcija kada se izvode i podzemni radovi, poput bušenja u tunelima.

Giardina je izjavila da su pratili i pomjeranje zgrada u Londonu iznad Crossrail rute. Nju su već kontaktirale kompanije iz Velike Britanije koje se bave infrastrukturnim projektima sa ciljem uspostavljanja nadzora nad putnim i željezničkim mrežama.

(gradjevinarstvo.rs)